توسط : تعرفه یعنی چی؟
تعرفه (Tariff) در اصل مالیاتیه که دولت روی کالاهای وارداتی (و گاهی صادراتی) می‌بنده.
یعنی وقتی یه کالای خارجی وارد کشور می‌شه، واردکننده باید مبلغی اضافه بابت اون کالا به دولت بده.
حالا مثال با چین و آمریکا:
فرض کن یه شرکت آمریکایی می‌خواد گوشی موبایل از چین وارد کنه. اگر هیچ تعرفه‌ای نباشه، فقط پول خود گوشی رو می‌ده.
ولی اگه ترامپ بگه که «بر گوشی‌های وارداتی از چین ۲۵٪ تعرفه می‌ذاریم»، اون شرکت باید ۲۵٪ قیمت گوشی رو هم اضافه بده به دولت آمریکا.
چرا این کارو می‌کنن؟
محافظت از تولید داخلی:
با گرون شدن کالای وارداتی، مردم بیشتر می‌رن سراغ کالای ساخت داخل.
فشار سیاسی و اقتصادی:
مثل کاری که ترامپ با چین کرد؛ با تعرفه بالا، می‌خواست چین رو مجبور کنه که دست از بعضی سیاست‌هاش برداره.
درآمدزایی برای دولت:
هر تعرفه‌ای پول میاره برای خزانه دولت.
در واقع تعرفه‌ها می‌تونن ابزاری باشن برای کنترل واردات، حمایت از صنعت داخلی، یا حتی زور سیاسی!
حالا یه مثال ملموس:
مثال: لپ‌تاپ چینی
فرض کن یه شرکت آمریکایی می‌خواد یه مدل لپ‌تاپ که توی چین ساخته شده رو وارد آمریکا کنه.
قیمت خرید از چین: ۱۰۰۰ دلار
بدون تعرفه: اون شرکت می‌تونه لپ‌تاپ رو مثلاً با قیمت ۱۲۰۰ دلار بفروشه (۲۰۰ دلار سود و هزینه واردات و توزیع و…).
حالا ترامپ میاد می‌گه:
“بر کالاهای الکترونیکی وارداتی از چین ۲۵٪ تعرفه می‌ذاریم.”
حالا چی می‌شه؟
تعرفه: ۲۵٪ از ۱۰۰۰ دلار = ۲۵۰ دلار
قیمت تمام‌شده برای واردکننده: ۱۰۰۰ + ۲۵۰ = ۱۲۵۰ دلار
پس اون شرکت دیگه نمی‌تونه با ۱۲۰۰ دلار بفروشه، چون ضرر می‌کنه. حالا باید مثلاً با ۱۴۰۰ یا ۱۵۰۰ دلار بفروشه.
نتیجه‌ها:
1. لپ‌تاپ چینی برای مردم آمریکا گرون‌تر می‌شه.
2. شاید بعضی مردم بگن “خب حالا که این لپ‌تاپ گرونه، بریم یه برند آمریکایی بخریم.”
3. شرکت‌های آمریکایی تولیدکننده لپ‌تاپ خوشحال می‌شن، چون رقابت با لپ‌تاپ‌های ارزون چینی کمتر می‌شه.
4. اما مصرف‌کننده ضرر می‌کنه چون باید بیشتر پول بده.
اینجا دولت آمریکا داره با این تعرفه دو کار می‌کنه:
از شرکت‌های داخلی حمایت می‌کنه.
به چین فشار میاره که توی سیاست‌های تجاری یا مالکیت فکری کوتاه بیاد.
حالا قضیه این تعرفه‌ها چیه که ترامپ شروع کرد؟
قضیه تعرفه‌هایی که ترامپ اعمال کرد یکی از سیاست‌های مهم دوران ریاست‌جمهوریش بود. به‌ویژه در چارچوب سیاست “اول آمریکا” (America First). خلاصه‌اش اینه:
جنگ تجاری با چین:
مهم‌ترین بخش این سیاست، جنگ تجاری با چین بود. ترامپ معتقد بود که چین از آمریکا در تجارت سوءاستفاده می‌کنه، به‌خاطر سرقت مالکیت فکری، صادرات زیاد بدون واردات کافی و عدم رعایت شرایط رقابتی منصفانه.
اقدامات اصلی:
اعمال تعرفه بر صدها میلیارد دلار کالای وارداتی از چین (تا سقف ۲۵٪).
چین هم در پاسخ، تعرفه‌هایی بر کالاهای آمریکایی بست.
تعرفه بر فولاد و آلومینیوم:
ترامپ در ۲۰۱۸، بر واردات فولاد (۲۵٪) و آلومینیوم (۱۰٪) از اکثر کشورها تعرفه بست.
هدفش حمایت از صنایع داخلی و کاهش وابستگی بود.
کشورهایی مثل کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا اعتراض کردند، بعضیاشون هم تعرفه متقابل اعمال کردند.
واکنش کشورها:
اتحادیه اروپا هم تعرفه‌هایی بر کالاهای آمریکایی بست (مثل موتور هارلی دیویدسون، ویسکی و…).
کانادا و مکزیک هم درگیر شدن، ولی با مذاکره، به توافق‌نامه جدیدی به‌جای نفتا رسیدن (USMCA).
چین هم مقابله‌به‌مثل کرد و جنگ تجاری عملاً بالا گرفت تا جایی که بازارهای جهانی هم متأثر شدن.
